Awuhu Pasifik

Lonto Wikipedia, ensiklopedia pereyi bahasa Hulontalo
Samudra Pasifik
Peta Samudra Pasifik
Coordinates 0°N 160°W / 0°N 160°W / 0; -160Koordinat: 0°N 160°W / 0°N 160°W / 0; -160
Surface area 165250000 km2 (63800000 sq mi)
Average depth 4280 m (14040 ft)
Max. depth 10911 m (35797 ft)
Water volume 710000000 km3 (170000000 cu mi)
Islands Kepulauan Pasifik
Settlements Anchorage, Auckland, Astoria, Busan, Christchurch, Coos Bay, Guayaquil, Honolulu, Ilagan, Lima, Papeete, San Francisco, Seattle, Shanghai, Singapore, Sydney, Tijuana, Tokyo, Valparaíso Metro, Vancouver, Vladivostok

Awuhu Pasifik meyalo Awuhu Moyongo yito himbunguwa lo taluhu mopanggelo u damanga da'a to dunia, tanggaliyo mo'oma sepertiga lo bumi, tu'udiyo odelo 165.250.000 km² (63.800.000 mil2). Haya'iyo 15.500 km (9.600 mi) monto Deheto Bering to Arktik sambe ode wilayah lo esi to Deheto Ross to Antartika, to huliyaliyo. Awuhu Pasifik dudutuliyo towolota lo Asia wawu Australia to imbihu otolopa, Amerika to imbihu pobbutuwa, Antartika to imbihu huliyaliyo wawu Arktik to imbihu tilayo. Awuhu Pasifik tanggaliyo u damango monto pobbutuwa ode otolopa to posisi 5 derajat U garis lintang, tu'udiyo odelo 19.800 km (12.300 mi) monto Indonesia sambe pentadu Kolombia. Sipatana imbihu otolopa lo awuhu botiya biasaliyo pilopodutu to Selat Malaka. Titik u mopa da'a to bumi dudutuliyo to palung Mariana, debo to Samudra Pasifik olo.

Penjelajah Portugis te Fernando de Magelhaens ta lolanggula Awuhu Pasifik (Awuhu Moyongo) sababu to'u tiyo lobite ode Pilipina awuhu botiya jaboti mobu'olo. Dabo ja layito odito, wonu medungga semboliyo awuhu botiya molilo da'a.

To Awuhu Pasifik woluwo odelo 25.000 pulo-pulo, oda'aliyo to huliyaliyo lo katulistiwa. To sipatana ireguler Awuhu Pasifik woluwo ngohuntuwa deheto, towolotaliyo u motanggalo lautan, Deheto Sulawesi, Deheto Koral, Deheto China Pobbutuwa, Deheto Japangi, Deheto Cina Huliyaliyo, Deheto Sulu, Deheto Tasman wawu Deheto Molalahu. Selat Malaka lowali wumbuta lo Awuhu Pasifik to otolopa wawu Selat Magelhaens u wuwumbuta wolo Awuhu Pasifik wawu Awuhu Atlantik imbihu pobbutuwa.

Karakteristik[boli'a | boli'a bungo]

Tambati molanggato wawu mopa[boli'a | boli'a bungo]

  • Tambati mopa da'a : -10.924 m (-35.840 kaki) to dasar Palung Mariana.
  • Tambati molanggato: tudu lodeheto 0 m.

Ciri khas perairan[boli'a | boli'a bungo]

  • Awuhu motanggala da'a to dunia.
  • Dasar lo awuhiyo lowali pusat lo liluhu ode Japangi wawu pentadu otolopa benua Amerika.
  • Ngohuntuwa hu'idu to delomiyo.
  • Woluwo arus panas kuroshio (黒潮 「くろしお) dan arus dingin oyashio (親潮 「おやしお).
  • Woluwo gejala iklim global yaitu "el nino" dan "la nina".

Iklim[boli'a | boli'a bungo]

To Awuhu Pasifik layito hemowali badai sababu teye puusat lo badai tropis.

Geologi[boli'a | boli'a bungo]

Awuhu botiya merupakan daerah divergensi lempeng samudra bergerak saling menjauh.

Negara titihede[boli'a | boli'a bungo]

Negara u pentadiyo wuwumbuta wolo Awuhu Pasifik delo odiya mola:

Negara berdaulat[boli'a | boli'a bungo]

Amerika[boli'a | boli'a bungo]

Asia[boli'a | boli'a bungo]

Oseania[boli'a | boli'a bungo]

Negara/wilayah dependensi[boli'a | boli'a bungo]


Referensi[boli'a | boli'a bungo]