Penghantar listrik

Lonto Wikipedia, ensiklopedia pereyi bahasa Hulontalo
Overhead conductor modelo tenaga listrik londo stasiun pomongu listrik ode konsumen.

Penghantar listrik (konduktor) uyito-yito tuwawu material u gambangi menghantarkan arus listrik. Watade hantaran liyo uyito-yito molalila elektron-elektron londo ngobondo'o kelistrikan ode bondo'o kelistrikan uwewolio lo'u gambangi. Kegunaan mopiyohu mondo penghantar nlistrik uyito-yito mengalirkan tolohu listrik.[1] Penghantar listrik o bungo lo atom wolo elektron u terikat lo'u molulupuhu wau mowali mo'olio'a lo'u bebasi. Proses penghantaran listrik yiloali to'u material u bermuatan positif popoaito wolo penghantar listrik. Interaksi u tilimimbulu ialah perpindahan elektron mondo penghantar listrik ode material u bermuatan positif.[2] Pengaliran tolohu listrik lo'u gambangi melalui penghantar listrik disebabkan kandungan detohu listrik gambangi mo'olio'a sa'ati tilimimbulu medan listrik meski to jumula u kiki'o da'a. Medan listrik to penghantar bernilai noolo lo hiheolio diila teraliri listrik.[3]

Sifat atomik[boli'a | boli'a bungo]

Lebar celah pita[boli'a | boli'a bungo]

Penghantar listrik woluo celah pita valensi u kiki'o da'a wau molipa sambe elektron valensi to atom mowali berpindah lo'u gambangi ode atom u uwewo lo'u mopohuna energi u ngo'idi da'a. Elektron u mo'olio'a lo'u bebasi mondo tuwawu orbital atom ode orbital atom u uwewolio wolo turusi menerus moposababu hantaran listrik. Orbital u ditinggal ole elektron pole odelo huango. Orbital atom uwewo de'uyito-yito olio mamo'orasa huango u sama wolo orbital bungaliyo sababu mo'orasa pengurangan jumula elektron. Proses botia pilopona'olio wolo terus-menerus sambe tilimimbulu aliran listrik.[4]

Jumlah elektron valensi[boli'a | boli'a bungo]

Daya hantar listrik mondo tuwawu penghantar listrik tanduo ole jumula elektron valensi u mola to tiap orbital atom penyusun bahan listrik. Penghantar listrik wolo daya hantar listrik u mopiyohu woluo 1 sambe 3 elektron valensi. To delomo orbital atom, gaya tarik u molulupuhu layito yiloali wolota elektron valensi wolo proton. Elektron valensi mowali mo'olio'a lo'u bebasi openu gaya gerak listrik yiloali to haraga u kiki'o da'a.[5]

Sifat magnetis[boli'a | boli'a bungo]

Medan magnet[boli'a | boli'a bungo]

Penghantar listrik u dialiri ole tolohu listrik layito mo'otapu medan magnet to pali-palitolio. Aaita lo wolota keberadaan medan magnet to pali-palito penghantar mulai otawa to pulito abad ke-18 wau bohulio abad ke-19 Masehi.[5]

Kegunaan praktis[boli'a | boli'a bungo]

Penangkal petir[boli'a | boli'a bungo]

Polame lo botubulota popohuna ode mengalihkan dulungo sambaran botubulota ode tayadu lo diluari mondo bangunan sambe diila merusak peralatan listrik to delomo bangunan. Polame lo botubulota terdiri mondo dulo batango penghantar lo'u tilala tuwawu ujung batango berbentuk runcing. Bahan penyusunan mondo polame lo botubulota mowali penghantar listrik. Polame lo botubulota mowali penghantar listrik u haya'o wau woluo dulo tayadu u dutu-dutu to ujung wau popopasio to dudutu u lalaaminga. Tayadu bungaliyo popopasio wolo vertikal to yitato lo watopo bangunan wau ujung oluolio pomulo to delomo huta.[3]

Kapasitor elektrostatik[boli'a | boli'a bungo]

To bidang elektrostatika, penghantar listrik popohuna odelo kapasitor u molahu detohu listrik. Penyimpanan detohu listrik pohutuo lo'u mongohi ngobotu potensial listrik odelo baterei.[6]

Referensi[boli'a | boli'a bungo]

  1. Ponto, Hantje (2018). Dasar Teknik Listrik Diarsipkan 2021-01-29 di Wayback Machine. (PDF). Sleman: Deepublish. ISBN 978-623-7022-93-0.
  2. Listiana, dkk. (2009). Ilmu Pengetahuan Alam 2 (PDF). Surabaya: Amanah Pustaka. hlm. 22–12. ISBN 978-602-8542-06-7.
  3. 3,0 3,1 Abdullah, Mikrajuddin (2017). Fisika Dasar II (PDF). Bandung: Institut Teknologi Bandung.
  4. Hasan, M., Fitri, Z., dan Rahmayani, R. F. I. (2017). Ikatan Kimia Banda Aceh: Syiah Kuala University Press. hlm. 114. ISBN 978-602-5679-04-9.
  5. 5,0 5,1 Setiyo, Muji (2017). Listrik & Elektronika Dasar Otomotif (PDF). Magelang: Unimma Press. ISBN 978-602-51079-0-0.
  6. Putra, V.G.V., Purnomosari, E., dan Ngadiono (2016). Pengantar Listrik Magnet dan Terapannya Diarsipkan 2021-01-31 di Wayback Machine. (PDF). Sleman: CV. Mulia Jaya. ISBN 978-602-72713-2-6.